آیا افسردگی بعد از زایمان فقط در کمین مادران است؟

افسردگی بعد از زایمان مسئله بسیار مهمی است که هرجا صحبت از بارداری، زایمان و مسائل بعد از تولد می شود، صحبت از مادر است و همیشه توصیه می شود که مادران باید مورد حمایت و مراقبت قرار گیرند تا دچار افسردگی بعد از زایمان نشوند. البته این امر بسیار مهم است، زیرا در صورت بروز این عارضه نه تنها جسم و روان مادر آسیب می بیند بلکه غریزه عاطفی بین مادر و کودک نیز خدشه دار می شود. فراموش نکنیم که همه ی روانشناسان کودک بر این نظریه واقفند که در ماه های اول بعد از تولد، ارتباط عاطفی میان مادر و کودک در شکل گیری رشد متعادل کودک، نقش بسزایی دارد.

لازم به ذکر است که 80درصد خانم ها بعد از زایمان اندوه خفیفی را تجربه می کنندکه به آن “اندوه بعد از زایمان” یا “غم مادر شدن” گفته می شود. اگر مادر در این دوران مورد حمایت، بخصوص حمایت همسرش قرار گیرد، بعد از گذشت یک الی دو هفته پس از زایمان به شرایط متعادل عاطفی و روانی باز می گردد. هنگامی که مادر تحت تاثیر فرآیند بارداری، تغییرات هورمونی ، عدم تطبیق بعد روانی و جسمی و زایمان ظاهر می شود. مطالعات نشان می دهد که 10در صد از زنان پس از زایمان به افسردگی های جدی دچار می شوند که به آن “افسردگی بعد از زایمان” ، این امر می تواند اختلالات شدید ارتباطی میان مادر و کودک، حتی زوجین را ایجاد کند.

افسردگی پدران

آنچه مشخص است پدران نیز با شروع فرآیند بارداری همسرانشان دچار تنش و نگرانی می شوند. پدران آینده نگران همسر و فرزندان خود هستند.

البته نکته مهم این است که پدر شدن نیز مانند مادر شدن، بیولوژی خاص خودش را دارد که روی مغز تاثیر گذار است. درتحقیقات ثابت شده است که در پدرهای آینده، گیرنده های هورمون “وازوپرسین”(vasopressin) که در جلوی مغز قرار دارد به شدت افزایش پیدا می کند، این هورمون مربوط به رفتار والدین است. شواهد دیگری نیز وجود دارد که نشان می دهد میزان توستوسترونبا فرایند بارداری در مردان کاهش پیدا می کنند، ولی کاهش این هورمون در بروز افسردگی در مردان نیز نقش دارد.

از جمله تغییرات دوران بارداری در مردان سندرم کواد (couvade) است، یعنی پدر آینده نیز به بعضی بوها حساس می شود و علائم ویار در وی نیز بروز می کند. یعنی پدران در این دوران هماهنگ با همسرشان اضافه وزن پیدا می کنند، بعضی از مردها دچار دردهای کمر و… می شوند.

مردان نیز بعد از زایمان به همان دلایلی که در مورد خانم ها ذکر شد ، دچار افسردگی بعد از زایمان می شوند، این مسئله بر روی سلامت عاطفی مادر و فرزند نیزتاثیر گذار است. دقیقا مشخص نیست که شیوع این عارضه در مردان چگونه است، ولی در تحقیقاتی که در سال 2005 در دانشگاه آکسفورد انگلیس انجام گرفته است به این نتیجه رسیده ان که حدود 4درصد پدران در 2هفته بعد از تولد فرزندشان علائم مشخص افسردگی را از خود نشان می دهند. در مورد پدرانی که همسرانشان دچار افسردگی شده اند، این یافته به 2/5 برابر رسیده است.

تاثیر افسردگی مادر بر کودک

در این میان کودک مسئله مهمی است. تحقیقات نشان می دهد که افسردگی بعد از زایمان مادر اثر مخربی در رشد عاطفی- شناختی کودک دارد، پدر می تواند جلوی این اثرات مخرب را بگیرد، به شرطی که خود دچار افسردگی نباشد!

رشد نوزاد از شکل گیری نطفه تا پس از تولد، بستگی به مهارت های ارتباطی، تلاش و خلاقیت پدر و مادر دارد، البته بشرط اینکه هر دو از بعد روانی و فیزیکی سالم باشند. به یاد داشته باشیم که رابطه بین پدر و کودک به اندازه مادر و کودک در شکل گیری شخصیت متعادل کودک نقش دارد.

پدرانی که از سلامت فیزیکی و روانی برخوردارند به کودکانشان این امکان را می دهند تا روحیه ای شاداب و سالم داشته باشند

تعامل پدر و مادر نه تنها محور اصلی نگرش فرزند در مورد توانایی هایش نسبت به تنظیم احساسات و عواطف است، بلکه ظرفیت کودک در تحمل سختی ها و قدرت ارتباط اجتماعی را نیز افزایش می دهد.

بنابراین به یکایک پدرها توصیه می شود؛ ابتدا برای تولد کودک خود از طریق شرکت در جلسات آموزشی آماده شوند، سپس در صورت بروز علایمی که با حمایت خود و خانواده کنترل نمی شود به یک مشاور مراجعه کنند.

دوره های سلامت مادران

پیج اینستاگرام سلامت مادران

دیدگاه‌ خود را بنویسید