دلدردهای نوزاد یکی از نگرانیهای جدی والدین است. دل دردهای نوزاد دو علت عمده دارند.
یک: خارج نشدن گاز از شکم:
یکی از دلایل دل دردهای نوزاد میتواند خارج نشدن گاز از شکم باشد.
نوزاد بعد از خوردن شیر نیاز دارد که باد گلو بزن تا دچار دل درد و بیخوابی نشود. شیرخواری که از مادر تغذیه میکنند، معمولا به اندازه شیرخواری که از شیر خشک تغذیه میکند همراه با خوردن شیر هوا دریافت نمیکند.
بعد از هربار شیر خوردن چند دقیقه نوزاد را در حالت ایستاده قرار دهید تا باد گلو بزند. در صورتی که ظرف چند دقیقه باد گلو نزد دیده و از طرفی راحت و راضی به نظر برسد، بهتر است زمان زیادی را صرف این کار نکنید. چون ماساژ دادن و دست کشیدن بیهوده بر پشت شیرخوار بیشتر از گاز شکم برای او ناراحتی ایجاد میکند.
شیرخواری که واقعاً از زیاد بودن گاز شکم اذیت میشود، بعد از تغذیه جیغ و داد میکند و هیچ چیز به جز باد گلو زدن او را تسکین نمیدهد. شیرخوارانی که از شیر خشک تغذیه میکنند، گاز بیشتری در شکمشان تولید میشود. اما زمانی که به او فرصت داده شود یکبار در میانه شیر خوردن و یکبار در پایان آن بادگلو بزند، این مسئله مشکل ساز نمیشود.
برای پیشگیری از ایجاد گاز، وضعیت شیرخوار هنگام شیر خوردن اهمیت دارد.
وضعیت درست برای شیرخواری که از سینه مادر تغذیه میکند.
با شیر خواری که با شیشه شیر میخورد متفاوت است.
تغذیه بیش از حد شیرخوار نیز یکی از دلایل ایجاد گاز شکم است. در مورد کودکانی که با شیر خشک تغذیه میشوند، نوع شیشه شیر اهمیت دارد. بطریهایی که دارای گردن پهن و سر شیشه کوچک هستن در کاهش میزان هوای که شیرخوار دریافت میکند موثر است. هنگام درست کردن شیر، شیشه را خوب تکان دهید. سپس حلقه و سر شیشه را شل کرده و دوباره بپیچانید تا هرگونه هوای اضافی داخلش خارج شود. هنگام شیر دادن به نوزاد شیشه را به نحوی کنید که سر شیشه پر از شیر شود.
تاثیر شیر مادر بر شیرخوار:
اگر شیرخوار هنگام شیر خوردن، به درستی به سینهمادر چسبیده باشد، هوا به دستگاه گوارش او وارد نمیشود. گاهی اوقات علت گاز معده، مربوط به غذایی هست که مادر خورده، مثل لبنیات، به خصوص شیر و مواد نفاخ. اثرات تغذیه مادر بر شیر او، بین ۱۲ تا ۱۶ ساعت بعد از خوردن غذا ظاهر میشود. میزان تغذیه نیز مهم است.
دو:کولیت نوزادی:
بعضی از کودکان به دلایل هنوز ناشناخته دچار کولیت نوزادی میشوند. به نظرمیآید از زمان شروع آن بعد از هفته دوم تولد است و برخی مواقع تا سه ماه طول میکشد. در عرض این سه ماه گاهی هفتهای سه بار و شاید هر بار سه ساعت نوزادان درگیر این عارضه میشوند. در صورتی که اشتهای کودک خوب باشد و این علائم همراه با استفراغ نباشد، مشکل خاصی وجود ندارد و با مرور زمان حل میشود؛ ولی رعایت موارد زیر میتواند برای تسکین درد مفید باشد.
شاید بهترین راه این باشد که یکی از والدین به خصوص پدر، شکم کودک را بر روی دست خود قرار داده، پشتش را ماساژ دهد و مانند گهواره تکان دهد. بهتر است همراه با این کار صداهایی مثل هوووو یا شوووووو در آورد یا با روشن کردن هود آشپزخانه سشوار یا جاروبرقی باعث آرامش نوزاد شود.
ماساژ شکم نوزاد میتواند مفید باشد. (مراجعه شود به کتاب کوچک آرامش نوزاد از همین انتشارات)
اگر هیچ کدام از این راهها اثری نداشت با مراجعه به پزشک کودک داروهای توصیه میشود. (در طب قدیم نوشیدن رازیانه دم کرده به مادر توصیه شده است.) البته محدودیتهای غذایی که در بحث خارج شدن گاز از شکم عنوان شده، میتواند در کاهش کولیت نوزاد نقش داشته باشد.
لازم است بدانید که کودکان بعد از هر بار تغذیه با شیر ترشحات پنیری مانند از دهان خود خارج میکند و کاملا طبیعی است و اگر این امر به صورت استفراغ چندین بار تکرار شود و کودک ناآرام بود با متخصص اطفال مشورت کنید.