مصرف سیگار عوارض بسیار زیادی به دنبال دارد. یکی از این عوارض، اثر انقباضی روی عروق است. یعنی در فرد سیگاری با تنگ‌تر شدن عروق و کاهش جریان خون و افزایش چسبندگی پلاکت‌ها به یکدیگر احتمال بروز فشار خون بالا، سکته قلبی، مشکلات تنفسی و سرطان می شود. از این رو تاثیر دخانیات بر سلامت مادر و جنین جدی است.

زوجین باید توجه داشته باشند که احتمال بروز مشکلات باروری در مردان و زنان سیگاری تقریبا دو برابر افراد غیر سیگاری است. مصرف سیگار در اقایان سبب کاهش تعداد اسپرم، کاهش تحرک اسپرم و مورفولوژی اسپرم (نحوه شکل اسپرم) می‌گردد. استعمال دخانیات مرد با کاهش میزان موفقیت IVF واحتمال افزایش میزان سقط جنین همراه است.

استعمال سیگار در بارداری نیز بر سلامت مادر و جنین اثرات منفی را به دنبال دارد. سیگار حاوی چهار هزار نوع ماده شیمیایی مضر است. مانند نیکوتین، مونواکسید کربن، سیانید  غیره. همینطور بسیاری از سموم دیگر که وارد بدن مادر شده و از طریق جریان خون به جنین می‌رسد. این سموم به خصوص مونواکسید کربن سبب کاهش اکسیژن رسانی به جنین می‌شود.

نیکوتین موجود در سیگار سبب انقباض لوله‌های رحمی شده و احتمال حاملگی خارج رحمی را افزایش می‌دهد. کشیدن سیگار احتمال عارضه جفت سرراهی (قرار گیری جفت نزدیک دهانه رحم) و حتی جدا شدن جفت از رحم، خونریزی و مشکلات عدیده‌ای برای مادر و جنین خواهد داشت.

عوارض دیگر سیگار روی جنین:

• کاهش وزن زمان تولد (یک نوزاد از هر پنج نوزاد)
• احتمال زایمان زودرس (دو برابر بیشتر)
• احتمال سقط جنین (30 تا 70 درصد)
• احتمال آسیب های مغزی، ریوی، شکاف کام
• احتمال بروز خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)
• افزایش فشار خون در بارداری
• پارگی زودرس کیسه اب

هم چنین قرار گیری در معرض دود سیگار نیزمی‌تواند عوارض بالا را برای جنین ایجاد کند. پس به زوجین توصیه می‌شود که قبل از اقدام به بارداری، ترک سیگار را مدنظر داشته باشند. سموم سیگار تا دو ساعت بعد از کشیدن سیگار در دهان باقی می‌ماند.

در مورد مصرف سیگارهای الکترونیکی، هنوز بررسی و مطالعات کافی انجام نشده و بهتر است از مصرف این نوع سیگار نیز خودداری شود.

زمانی که مادر تصمیم به ترک سیگار می‌گیرد با عوارض زیر روبه‌رو خواهد شد:

تحریک پذیری، احساس گرسنگی، سردرد، سرفه، عدم تمرکز. اما با صبوری این علائم ظرف 10 تا 14 روز ازبین خواهد رفت.

مصرف سیگار در زمان شیردهی می‌تواند سبب کاهش میزان شیر گردد. سموم سیگار از طریق شیر وارد بدن نوزاد شده و عوارضی مانند: ناارامی، بی‌قراری، تهوع، گریه‌های زیاد و اسم و… ایجاد کند.

با توجه به انتقال نیکوتین از طریق شیر به بدن نوزاد و ایجاد عوارض، اما با توجه به فوائد شیر مادر، هنوز توصیه به ادامه شیردهی می‌باشد.

مادرانی که بیش از 10 نخ سیگار در روز می‌کشند، سبب کاهش تولید شیر و هم کاهش ترکیبات مفید شیر می‌گردند.

به مادران شیرده سیگاری توصیه می‌شود که اگر سیگار را ادامه می‌دهند حتما حداقل یک ساعت پس از اتمام سیگار کشیدن می‌توانند شیر بدهند تا خطرات سموم سیگار به حداقل برسد.

فراموش نکنیم که در حافظه بویایی جنین و نوزاد ثبت می‌شود و شاید تمایل به مصرف آن در بزرگسالی این کوچولوها بیشتر شود.

تاثیر دخانیات بر سلامت مادر و جنین