تهوع و استفراغ حاملگی، از شکایات شایع زنان باردار به ویژه در نیمه اول حاملگی است. این حالات معمولا از همان اوایل حاملگی شروع شده و تا هفته‌های 14-16 ادامه می‌یابد. در 90 درصد افراد، تا هفته 22 برطرف می‌شود. اگر چه معمولا تهوع و استفراغ در صبح‌ها شدیدتر است؛ اما در 80 درصد خانم‌ها، در تمام طول روز ادامه می‌یابد.

 با انجام توصیه‌هایی که در ادامه به آنها اشاره می‌شود، می‌توان علائم مربوط به تهوع و استفراغ حاملگی را به حداقل رساند:

• قبل از اینکه احساس گرسنگی کنید، غذا بخورید.
• میان‌وعده‌هایی مانند نان‌های ترد با کره بادام زمینی یا پنیر در کنار تخت خود قرار دهید. بلافاصله بعد از بیدار شدن آن‌ها را بخورید و بعد از حدود 20 دقیقه استراحت، از تخت بلند شوید.
• میان‌وعده و وعده‌های غذایی را باید به آرامی و در مقادیر کم و با دفعات بیشتر بخورید تا از پر شدن معده جلوگیری شود.
• احتمالا بعد از مدتی متوجه می‌شوید چه غذاهایی را بهتر تحمل می‌کنید. پس  از این غذاها بیشتر مصرف کنید.
• حذف قهوه و غذاهای پر ادویه و بودار، پرچرب، غذاهای اسیدی یا بسیار شیرین می‌تواند به بهبود علائمتان کمک کند. به عبارت دیگر برای بهبود علائم، توصیه می‌شود تا میان‌وعده یا وعده‌های غذایی حاوی پروتئین، نسبتا شور، کم‌چرب، ملایم یا خشک مصرف نمایید.
• نوشیدن چای نعناع یا مکیدن آب نبات نعناع در بسیاری از موارد حالت تهوعِ بعد از غذا را کاهش می‌دهد.
• مایعات را حداقل 30 دقیقه قبل یا بعد از غذاهای جامد مصرف کنید.
• مایعات سرد، شفاف و گازدار و ترش مثل نوشیدنی زنجبیل، لیموناد و بستنی در مقادیر کم، بهتر تحمل می‌شوند. نوشیدن مایعات با استفاده از فنجان‌های کوچک و نی نیز کمک‌کننده است.
• نوشیدن مایعات معطر و خوش‌بو مانند چای لیمو یا چای نعناع، می‌تواند مؤثر باشد.

• مسواک زدن بعد از غذا و بیرون ریختن بزاق و شستن مداوم دهان و استفاده از خمیر دندان با طعم ملایم، می‌تواند کمک‌کننده باشد.
• استفاده از غذاهای حاوی زنجبیل (مانند آب نبات زنجبیل، چای زنجبیل، غذاها و نوشیدنی‌های حاوی ریشه یا شربت زنجبیل) در کاهش تهوع و استفراغ حاملگی مؤثر است.
• دراز کشیدن بلافاصله پس از خوردن غذا و خوابیدن به پهلوی چپ تهوع و استفراغ را تشدید می‌کند؛ زیرا زمان تخلیه معده را طولانی‌تر می‌کند. تغییر سریع وضعیت، عدم استراحت و خواب ناکافی نیز موجب بدتر شدن علائم می‌گردد.
• علاوه بر عوامل تغذیه‌ای، اجتناب از عوامل محرک مانند عطر، مواد شیمیایی، دود سیگار، گرما، رطوبت، سر و صدا، محرک های فیزیکی و بینایی مانند حرکت، چراغ‌های چشمک‌زن و نشستن داخل ماشین و رانندگی می‌تواند موجب کاهش چشم‌گیر حالت تهوع و استفراغ حاملگی شود.
• مصرف ویتامین B6 می‌تواند موجب بهبود حالت تهوع خفیف تا متوسط شود؛ اما استفراغ را کاهش نمی‌دهد.
• مکمل‌های حاوی آهن باعث تحریک معده می‌شود. همچنین حالت تهوع و استفراغ را تشدید می‌کند. بنابراین بهتر است مکمل‌ها و ویتامین‌های دوران بارداری قبل از خواب و با میان‌وعده مصرف شود.
• اگر روش‌های غیردارویی در کاهش حالت تهوع و استفراغ مؤثر نباشد، باید به پزشک مراجعه کنید. اینطور تا بنا به شرایطتان داروهای خوراکی یا وریدی دریافت نمایید.

دکتر هدی تفضلی هرندی