اگر این متن کوتاه را میخوانید به احتمال زیاد کودکی دارید که هنوز او را از شیر نگرفتهاید. همچنین ممکن است کودک شما شش ماهه، نه ماهه، یکساله یا دو ساله باشد. احتمالا هم تا به حال دوستان، آشنایان، پزشک اطفال و … توصیههای مختلفی در این باره به شما دادهاند هم در مورد زمان قطع شیردهی و هم نحوهی قطع شیردهی.
شاید بعضی مواقع فکر کنید که نیازی نیست که الان کودک نه ماههی خودم را از شیر بگیرم. اما با شنیدن نظرات متفاوت (مانند: اگر از شیر نگیریش به دندانهایش آسیب میزند) گیج میشوید یا کودک دوساله باید از شیر گرفته شود. اگر نگیرید به کودک آسیب زدهاید و اشتباهات شما میتواند اثرات منفی طولانی مدتی را روی کودک، خانواده و ارتباط متقابل شما بگذارد. شنیدن چنین نظراتی ممکن است شما را سردرگم کند.
آنچه در قطع شیردهی مهم است، این موضوع است که چه زمانی میخواهید کودک خود را از شیر بگیرید؟
در زیر نگاهی به مقاله مربوط به سازمان بهداشت جهانی میاندازیم تا بدانیم حداقل زمان برای شیردادن به کودک چه زمانی است و حداکثر چه زمانی است.
سازمان بهداشت جهانی در مورد شیردهی آورده است:
شیر مادر بهترین راه تامین کنندهی تمام نیازهای نوزادان به مواد مغذی مورد نیاز برای رشد جسمی و روانی کودک است. بصورت تئوریک همهی مادران قادر به شیر دادن نوزادان هستند. این موضوع بر اساس شرایط فرهنگی، اجتماعی و شخصی تقویت خواهد شد.
سازمان بهداشت جهانی، شیر مادر را به عنوان بهترین غذا برای نوزادان توصیه مینماید و شیردهی باید در اولین ساعت (کوتاهترین زمان) از تولد نوزاد آغاز شود. تغذیهی انحصاری با شیر مادر تا پایان 6 ماهگی توصیه میشود و ادامهی شیردهی، همراه با غذاهای کمکی مناسب تا دو سالگی و پس از آن توصیه میشود.
با توجه به توصیههای ویژه، شیردهی حداقل میتواند تا شش ماه اول باشد و در صورت نبود مشکلات مادر و کودک میتوان تا 2 سالگی یا بعد از آن هم ادامه داد. اگرچه قطع شیردهی پس از شش ماه اول نوزاد امکانپذیر است. ولی توصیه میشود تا زمان تمایل نوزاد یا دو سالگی با استفاده از روشهای کاهنده دفعات شیردهی، کودک را برای دورهی پایان شیردهی آماده نمود.
در نتیجه به استناد آنچه در بالا گفته شد، شیردهی را پس از شش ماهگی در صورت تمایل نوزاد و مادر یا بر اساس نظرات متخصصان میتوان قطع نمود. اما در زمان پایان دورهی شیردهی با توجه به اینکه نوزاد تمایل به شیر خوردن دارد، باید از روشهای قطع شیردهی موثر استفاده نمود و نکاتی را که در ادامه گفته شد در قطع شیردهی در نظر گرفت.
نکات موثر برای قطع شیردهی:
- از همزمانی با موقعیتهای استرسآور و فشار روحی کودک (آموزش توالت رفتن، جداسازی برای خواب، تعویض خانه، ترس و…) بپرهیزید.
- شیر گرفتن کودک، به معنای قطع ارتباط عاطفی مادر با فرزند نیست. بنابراین، رابطه عاطفی خود را با او قطع یا کم نکنید؛ بلکه بر میزان آن بیفزایید.
- آنچه که در این مسیر مهم است، مادر بایستی با علایم از شیر گرفتن آشنا باشد. یعنی باید بداند بهانهگیریهای کودک از لحاظ عاطفی و روانی است. به همین دلیل مناسب است در ساعات شیردهی، تا مدتی او را سرگرم کند. یعنی با او بازی کند، به گردش ببرد و ….تا کمتر رنج ببرد.
- لازم است پدر نیز بر رابطه عاطفیاش با کودک بیفزاید. اینطور خلا عاطفی ناشی از قطع شیر کودک میشود.
- توجه داشته باشید که در ساعات شیردهی، شیر و آب میوه را با فنجان، جایگزین شیرخود کنید.
(برگزار کنندهی دورههای قطع شیردهی)
مرکز سلامت مادران(فیروزه روستا)