- 146
تولد کودک و برگشت به کار مادران
آیا کار مادر تاثیری روی فرزند دارد؟
امروزه شرایط اقتصادی اغلب خانواده ها ایجاب می کند که زوجین خارج از خانه کار کنند و این شرایط بعد از به دنیا آمدن کودکان نیز ادامه می یابد. لذا زوج ها مجبور به سپردن کودک در ساعتی از روز، به دیگران هستند و این یکی از موضوعاتی است که منتقدان خاص خود را دارد.
سه سال اول زندگی از لحاظ شکل گیری شخصیت کودک بسیار حیاتی است و نوع رابطه مادر و دیگران (مراقبان)، کودک نقش به سزایی در شکل گیری روابط آتی کودک با خود، دیگران و مادرش دارد. بدین ترتیب هرچه این روابط محکم تر و استوار تر شکل گیرد، احتمال از هم گسیختگی آن در آینده بسیار کمتر می شود و کودک به رشد روانی و اجتماعی بهتری دست می یابد.
از نظر سلامت فیزیکی
تحقیقات متعدد نشان داده است کودکانی که از سال های اول زندگی به مهد ها و محیط های عمومی جهت نگهداری سپرده می شوند، بیشتر از سایر کودکان در معرض ابتلا به بیماری های عفونی نظیر عفونت گوش و نظایر آن قرار می گیرند و متاسفانه بسیاری از مادران با توجه به شرایط کاری خود مجبور به سپردن کودکان مریض به مهد ها هستند و به همین دلیل کودکان فرصت حضور در خانه و استراحت کردن در محیط آرام را از دست می دهند.
در طول سال های شکل گیری شخصیت کودک، جداشدن اجباری کودک از مادر به علت کارکردن مادر، شاید لطمه های زیادی به کودک می زند، ولی بسیاری از کارشناسان بر این عقیده اند کودکانی که از ماه های بدو تولد از مادر جدا می شوند، در مواجه با سایر کودکان در سال های آتی به خصوص در سنین دبستان با مشکلات کمتری مواجه هستند لذا می توان گفت کودکانی که والدین آن ها شاغل هستند، راحت تر و با دردسر های کمتری با اجتماع سازگار می شوند!!
مادران شاغل همچنین می توانند الگوی خوبی از بعد اهمیت کار و نحوه ی به کارگیری مناسب از زمان با توجه به محدودیت های زمانی برای کودکان خود باشند. البته الگوی مناسب بودن برای کودک بستگی به مادر نیز دارد.
قطعا مادران شاغلی وجود دارند که بین سرگرمی، موسیقی، دیدن فیلم، سیاست و درعین حال نگهداری کودک خود تعادل مناسبی برقرارمی کنند.
البته نادیده نیست که هماهنگی بین کارهای یک مادر شاغل بسیار سخت و طاقت فرساست. بخصوص وقتی که مادر باشیر خود کودک را تغذیه می کند. زیرا نگهداری شیر برای ساعت طولانی شاید امکان پذیر نباشد و از طرف دیگر بعضی کودکان وقتی عادت به پستان مادر دارند از شیشه امتناع می کنند.
مزایای کار کردن مادر
- مادران شاغل مسئولیت پذیر تر و غیر وابسته تر از سایر مادران هستند.
- هویت شخصیتی مجزایی دارند که به آن ها اعتماد به نفس می دهد.
- از عهده ی مقابله با چالش های مختلف بهتر برمی آیند.
- نسبت به تحصیل، کسب مهارت و حرفه ی خود حساس تر هستند.
- زندگی هدفمندتری دارند.
- عزت نفس و اعتماد به نفس بیشتری دارند.
- نسبت به جهان امروز اطلاعات به روز تری دارند.
- احساس رضایت بیشتری نسبت به زندگی شخصی و زناشویی خود دارند.
- حس خوبی نسبت به مادرشدن خود دارند زیرا در خود قابلیت زن شاغل بودن، همسر بودن، مادر بودن و زن خانه دار را می بینند.
شرط لازم: آگاهی و توانمندی و کسب مهارت ها، لازمه ی مادر باکیفیت است.
معایب کار کردن مادر
- احساس گناه ناشی از نادیده گرفتن وظایف درخانواده باعث افزایش احساس منفی، استرس و درنهایت افسردگی می شود.
- زمان اختصاص یافته به کودک و خانواده کمتر می شود.
- واسبتگی به حضور افراد دیگر جهت نگهداری کودک بیشتر می شود.
- شخصیت کودک تحت تاثیر افرادی که از او نگهداری می کنند نیز قرار می گیرد.
- نگرانی مادر نسبت به تغذیه ی کودک در عدم حضور او بسیار است.
زن امروز
زنان امروز به گونه ای تربیت شده اند که تمایل به خانه نشینی ندارند و ترجیح می دهند که زندگی با سبک دیگری را تجربه کنند و از حقوق مساوی در زمینه ای کاری با مردان برخوردار باشند.
هرروز تعداد زیادی خانه ی خود را ترک می کنند و به محیط کاری می پیوندند تا بتوانند قابلیت و توانایی های خود را به اثبات برسانند.
درگذشته دختران بعد از اتمام تحصیل تنها دغدغه شان ازدواج و تشکیل خانواده بود ولی اکنون کار کردن نیز به یکی از نیازهای ضروری آنان تبدیل گشته است.
اما وقتی آنان مادر می شوند، مسئله ی کار به یکی از دغدغه ها و نگرانی های اصلی آنان تبدیل می شود.
مادر شاغل وقتی محیط خانه را به قصد کار ترک می کند، بار و فشار عظیمی را روی دوش های خود تحمل می کند چرا که او به این می اندیشد که فرزندم اکنون در کنار مراقب و یا پرستار خود چه می کند.
آیا تغذیه ی خوبی خواهد داشت؟
آیا در محیط ایمنی بازی می کند؟
آیا مطالبی که باید آموزش ببیند را فرامیگیرد؟
البته تحقیقات متنوع ثابت کرده است فرزندان مادران شاغل بهتر از مادران خانه دار قادر به برقراری روابط اجتماعی هستند و به همین دلیل بعد فرهنگی آنان شکوفاتراز سایر بچه هاست.
کودکان مادران شاغل بیشتر از مادران خانه دار دچار جراحت، بریدگی توسط چاقو و سوختگی می شوند.
مادران شاغل مجبور به گرفتن پرستار هستند لذا بخش زیادی از حقوقشان صرف حقوق پرستار و مسائل بیمه او می شود که همین مسائل باعث نارضایتی شخصی او می شود و چون حال کودک، شخصیت کودک، هوش معنوی و عاطفی کودک منوط به حال مادر است، می تواند تبعات منفی در رشد متعادل کودک در بزرگسالی داشته باشد.
آینده ی زناشویی
اغلب مادرانی که در محیط کار حضور دارند، این امر بر روابطشان با همسر نیز تاثیر گذار است.
زیرا بطور ناخودآگاه همسران این زنان روی مشارکت مالی آن ها حساب باز می کنند و گاهی این مسئله تا حدی جلو می رود که بار اصلی مسائل مالی بر روی زنان می افتد و این مسئله در بسیاری از موارد باعث اختلافات زناشویی و نارضایتی زن می شود چون او احساس می کند که با وجود مسئولیت های بیشماری که مهم ترین آن مادربودن است، باعث می شود بار مالی را نیز به دوش بکشد.
چه زمانی مشکل مادران شاغل بیشتر می شود؟
وقتی بر نگرانی های مادر شاغل اضافه می شود که کودکان حاضر به ماندن در کنار پرستار نیستند و یا بچه ها بزرگتر می شوند و حاضر به رفتن خانه ی مادربزرگ هم نیستند و از طرفی در سنی هم نیستند که بتوانند تنها در خانه بمانند. در این گونه شرایط بسیاری از کودکان برای نشان دادن خشم و عدم تمایل به حضور پرستار با وسایل ممنوعه مانند چاقو، کبریت، گاز بازی می کنند لذا این مسائل مادر را درگیر می کند که چه راهی برای نگهداری کودک خود بیابد که کمترین خشم و مخالفت او را برانگیزد.
و می دانیم :
اگر مادر شاد نباشد هیچ کس در خانه شاد نیست.
اگر مادر شاغل دچار استرس و فشار روانی باشد، محیط خانه به فضایی غم آلود تبدیل می شود و این مساله بخصوص روی کودکان تاثیر سویی دارد.
فشار روانی و کمبود خواب باعث آزاد شدن کورتیزول در بدن می شود که این هورمون باعث تجمع چربی در اندام ها بخصوص در کمر و باسن می شود که متاسفانه کاهش وزن نیز درمادران شاغل به علت مشغله کار و فقدان وقت آزاد و حضور در باشگاه های ورزشی به یک مصیبت تبدیل می شود.
افزایش وزن منشا بسیاری از بیماری ها مانند بیماری های قلبی، دیابت، سرطان و آتروز می باشد.
راهکارهایی برای مادران شاغل
پس توصیه می شود به محض خوابیدن بچه ها تمام وقت مفید برای خوابیدن و استراحت را به جمع کردن لباس ها، اتوکشی و نظافت اختصاص ندهید و با مدیریت زمان کارها را در طول روزهای هفته تقسیم کنید و زمان کافی برای خواب نیز اختصاص دهید و از طرفی زمانی که در محل کار خود هستید، زمان ناهار را به ورزش کردن و اجرای چند حرکت ورزشی اختصاص دهید.
با کمی مشارکت خانوادگی مادران شاغل قادر خواهند بود که به بهترین نحو از عهده ی مسئولیت های خود برآیند و وظایف روزانه ی خود را با لذت و آرامش بیشتری انجام دهند.
آیا خود شما شخصا اسباب بازی ها را جمع می کنید، لباس ها را آویزان می کنید، کفش ها را جفت می کنید، لباس های را از روی زمین و گوشه و کنار در سبد مخصوص می ریزید؟
پیشنهاد می شود مادران شاغل در طول شبانه روز نیم ساعت را فقط به خودشان اختصاص دهند. این امر باعث احساس رضایت، خشنودی می شود و باعث می شود آخر هفته های بهتری نیز با خانواده سپری کند و در طول هفته دغدغه های مدیریت خانه آن ها را درگیر نکند.
فشار روانی و کمبود خواب، مادران را چاق می کند.
تخت ها را مرتب می کنید؟
اگر پاسختان مثبت است همین الان کار را متوقف کنید. زیرا این ها جزء وظایفی است که حتی یک کودک سه ساله نیز قادر است به شما کمک کند و یا حتی بعضی را نیز خود انجام دهد. پس لزومی به فداکاری های شما و خسته شدن بیش از حدتان نیست.
وقتی به خانه می رسید، محترمانه از اعضای خانواده بخواهید که لباس هایشان را آویزان کنند. برای بچه ها توضیح دهید که باید لباس های کثیف شان را در سبد مخصوص بریزند. و لباس های تمیز را که شما جمع و تا کرده اید، خودشان داخل کشو بگذارند.
به آن ها آموزش دهید که چگونه تخت شان را مرتب کنند.
کمی صبور باشید. و اگر کارها با کمی نقص نیز انجام شد، به امید بهبود از آن ها چشم پوشی کنید. و هرگز از نحوه ی کار آن ها انتقاد نکنید.
تقاضای همکاری کنید
از کودک و یا همسر خود بخواهید به شما کمک کنند.
مثلا کودکان می توانند میز را بچینند، بشقاب ها را بچینند. و یا کودکان بالای ۵ سال می توانند آب را در لیوان بریزند.
از کودکان بخواهید وقتی غذا به پایان رسید، میز را تمیز کنند. و بشقاب ها را برای شست و شو به شما بدهند.
برای کودکان وقتی به شما کمک می کنند یک مشوق در نظر بگیرید. به عنوان مثال به ازای انجام دادن وظایفشان به نحو مطلوب در خانه عکس برگردان بچسبانید.
برای صبح هایتان برنامه ریزی داشته باشید
صبح ها با آرامش بیشتری سپری می شود. اگر بسیاری از وظایف صبح را شب قبل انجام داده باشید. به عنوان مثال غذای خود، همسر و یا فرزندتان را شب قبل آماده و بسته بندی کنید. تکالیف بچه ها را شب قبل بازدید کنید.
کیف خود و بچه ها را شب قبل بازرسی کنید.
به بچه هه آموزش دهید که صبح ها خودشان لباس بپوشند. و مسواک بزنتد و کارهای شخصی شان را خود انجام دهند.
برنامه سکوت
به اعضای خانواده آموزش دهید که بعد از رسیدن به خانه هرکس دقایقی را تنها سپری کند. تا بتواند خستگی روزانه را در کند و بعد از آن را به امور شخصی رسیدگی کنید. و مقدمات شام را با همکاری اعضای خانواده ترتیب دهید. و درباره ی مسائ و رویدادهای روزانه باهم صحبت کنید.
برنامه ریزی مسائل کاری
هرگز کار را با خود به منزل نیاورید. اگر قرار است طولانی تر کار کنید، از رئیس خود بخواهید که آن روز را تعیین کند. و از قبل به شما اطلاع دهد که شما بتوانید برنامه و وظایف منزل را سر و سامان دهید. این امر به شما کمک می کند تا از فشار مضاعف کارطولانی و نگرانی از عدم انجام وظایف درخانه کاسته شود.
برای خرید برنامه ریزی کنید
یکبار در هفته به خرید بروید و هربار با یک فهرست کامل به خرید بروید. و مطمئن شوید که چیزی از قلم نیفتد. زیرا این امر باعث می شود که هرروز وقت زیادی صرف خرید و جا به جا کردن آن ها شود. ترفند دیگری که برای صرفه جویی در زمان به کار می برید. آن است که اگر مواد لازم برای سالاد را خریداری کرده اید، آن ها را بشویید و برای دو نوبت سالاد آماده کنید. و یا اگر غذایی مخصوص امشب درست کردید، بخشی از مواد اولیه آماده شدن آن را برای دفعات بعدی و یا غذایی با مواداولیه مشابه در فریزر بگذارید.
ماهی یک یا دوبار را با همسرتان دو نفری بیرون بروید. و فرزند را به شخص مطمئنی بسپارید. و نیازی نیست حتما به رستوران بروید. حتی یک پیاده روی کوتاه مدت و یا سرزدن به کتابخانه نیز می تواند لحظات خوشی را ایجاد کند.
خود و همسرتان را در فهرست آخر قرار ندهید.
مادران شاغل اغلب ترجیح می دهند نیازها، خرید ها و امور شخصی خود را در فهرست آخر بگنجانند. که این کار بسیار اشتباه است.
لذا توصیه می شود ساعاتی در ماه را به سرگرمی، تفریحات شخصی خود اختصاص دهید، به موزه، باشگاه ورزشی بروید.
دوستتان را ملاقات کنید. کتاب بخوانید و در آن لحظات از همسرتان تقاضای همکاری کنید و کودک را به او بسپارید.
و بدانید اصل مهم کودک با تربیت: شادابی مادر و هماهنگی پدر و مادر است.
مادر کافی باشید – زن کافی باشید – کارمند کافی باشید – همسری کافی باشید نه عالی
ولی بدانید مادر شدن یعنی لذت بردن کمی از خود مایه گذاشتن!
فیروزه روستا
تولد کودک و برگشت به کار مادران
مجله سلامت
پیج اینستاگرام سلامت مادران
