تربیت جنسی:
تعلیم و تربیت جنسی در مفهوم کلی خود یعنی انتقال نگرشها، ارزشها و احساسات مربوط به مرد یا زن بودن است و آموزش انسانها در ارتباط با اعضا و کارکردهای اندامهای بدن میباشد. با توجه به تعریفی که از تربیت جنسی داشتیم رشد جنسی فرایندی است که تا آخر عمر طول میکشد نه اینکه آن را مربوط به سنین نوجوانی یا بزرگسال بدانیم.
همانطور که میدانید انسان دارای ابعاد مختلف است مانند: بعد جسمی، بعد شناختی، بعد جنسی، بعد عاطفی و … از ابتدای زندگی بعد جسمی شروع به رشد و نمو میکند و رشد جسمی کاملا برای ما مشهود است این رشد در حالی اتفاق میافتد که سایر ابعاد انسان (ابعادی که در بالا نام برده شد) هم رشد میکنند.
بسیاری از والدین بر این باور هستند که بعد جنسی در زمان سن بلوغ به یکباره رشد میکند و تا زمانی که کودک به سن بلوغ نرسیده است نباید در مورد مسایل جنسی با کودک صحبت کرد چنین نگرشی ار آنجایی اتفاق میافتد که والدین تربیت جنسی را با آموزش رابطهی جنسی مترادف در نظر میگیرند در نتیجه آن را به سن نوجوانی یا بزرگسالی به تعویق میاندازند. همانطور که در بالا اشاره شد تربیت جنسی شامل آموزش اندامهای بدن، انتقال ارزش ها نسبت به دختر یا پسر بودن است که از کودکی شروع به رشد میکند.
کنجکاوی های جنسی در کودکان از سنین بسیار پایین به وجود می آید و طبیعتا کودک شروع به پرسیدن سوال های مختلف می کند. همانطور که راجع به چشم، گوش، دهان و … کنجکاوی نشان میدهد و در مورد آنها سوال میپرسد در مورد اندام تناسلی خود هم سوال میپرسد، در چنین موقعیتی به یاد داشته باشید که شما اولین منبع اطلاعات در این زمینه هستید، پس صادقانه و راحت پاسخ دهید.
بنابراین وظیفه والدین است تا در این زمینه به راحتی با کودکان خود برخورد کنند و آموزش های لازم را به کودک بدهند. این آموزش ها شامل:
1: نامگذاری اندامهای بدن
والدین موظف اند تا اندام های بدن را به کودک آموزش دهند، ابتدا از آموزش اندامهایی شروع کنید که قابل دیدن هستند مانند: چشم، گوش، دهان و ….سپس اندمهای داخلی مانند: ریه، قلب، اندام گوارشی، مجاری ادرار و … نام اصلی هر اندام را به کار ببرید و راجع به عملکرد آنها بسیار مختصر و در حد درک کودک برایش توضیح دهید.
2: نام گذاری اندام جنسی کودک
برای نام گذاری اندام جنسی، بهترین راه استفاده از نام های علمی این ارگان ها است. نام هایی مانند اندام تناسلی یا اندام خصوصی به نظر مناسب میآیند. اگر چنانچه تا الان از اسامی علمی این اندام ها استفاده نکرده اید در زمانی مناسب که کودک از شما سوال پرسید، اسم علمی آن را حتما به کودک بگویید و به درستی در مورد آن ها توضیح دهید.
بسیاری از والدین نام هایی مانند «اونجا»، «عیبه» و یا اسامی از این قبیل استفاده میکنند و یا با حالتی از شرم و مخفی کاری در مورد این عضو از بدن صحبت میکنند باعث می شود که کودک فکر کند صحبت در مورد چنین مساله ای تا چه حد شرم آور است. برای اینکه کودکان حس خوبی نسبت به اندام های جنسی خود داشته باشند والدین نیز باید حس راحتی را نسبت به این عضو از بدن مانند عضو های دیگر بدن داشته باشند.
3: لمس اندام جنسی
در صورتی که کودک اندام جنسی خود را لمس کرد، آرامش خود را حفظ کنید، چراکه این موضوع بسیار طبیعی است همانطور که گوش، مو و ناف خود را لمس میکند ممکن است اندام جنسی خود را هم لمس کند. به او توضیح دهید که: این قسمت از بدن مانند سایر قسمت های دیگر بدن بسیار مهم هست و لمس بیش از حد این ناحیه ممکن است که پوست این اندام را حساس کند.
اما چنانچه کودک این کار را به طور مداوم انجام داد بطوری که از فعالیت های روزانه خود مانند بازی کردن و … جا ماند یعنی کودک به شدت اضطراب دارد که در این صورت می بایست از یک متخصص کمک بگیرید.
4: محدودیت گذاری
به کودک توضیح دهید که بدن ما بسیار مهم است و ما بایستی از بدن خود مراقبت نماییم. همانطور که اجازه نمی دهیم کسی به چشم، گوش، دهان و … ما دست بزند هیچ کسی هم حق لمس اندام جنسی را ندارد و در مواجهه با چنین درخواست هایی پاسخ منفی میدهیم.
5: پاسخ به سوالات جنسی کودکان
اغلب کودکان یک تا شش سال، هنگامی که خانم بارداری را می بینند، علاقه مندند تا بدانند جنین چگونه به وجود میآید و چگونه به دنیا می آید.
به جای سر هم کردن داستان هایی جادویی که باعث از بین رفتن اعتماد کودک می شود، در حد فهم و درک کودک توضیحاتی واقعی ارائه دهید. دقت داشته باشید که نیازی نیست از مقاربت جنسی والدین صحبت کنید، تنها توضیح دهید که از ترکیب یک سلول از مادر و یک سلول از پدر جنین به وجود می آید و پس از آن، تنها توضیح دهید که جنین چگونه رشد می کند.
در نظر داشته باشید که هر چه بیشتر راجع به رشد مراحل جنسی فرزند خود بدانید، آمادگی بیشتری برای پاسخ به سوالات آن ها دارید قبل از اینکه در مقابل سوالات جنسی کودکان شوکه شوید.
مجله سلامت
پیج اینستاگرام سلامت مادران