دیابت چیست؟

میزان قند خون توسط انسولین که از پانکراس تولید می شود کنترل می گردد. پس از تجزیه غذای خورده شده در بدن و ورود گلوکز به خون، انسولین آن را وارد سلولهایی می کند. که به سوخت مورد نیاز بدن تبدیل شود. اما گاهی به دلیل عدم تولید انسولین و یا ناکافی بودن آن، این مسیر دچار مشکل شده وبدن نمی تواند از گلوکز استفاده و یا آن را ذخیره کند. و در نتیجه این افزایش قند خون سبب دیابت می گردد.

انواع دیابت :

دیابت نوع 1: (وابسته به انسولین)

بدن قادر به تولید انسولین نبوده و برای کنترل قند خون، نیاز به تزریق انسولین است. بیشتر در سنین کودکی و نوجوانی دیده می شود.

دیابت نوع 2: (غیر وابسته به انسولین)

بدن انسولین می سازد اما قادر به استفاده از آن نیست یا گاهی به مقدار ناکافی تولید می شود. بیشتر در بزرگسالی بروز پیدا می کند. تا حدودی به سبک زندگی فرد ارتباط داشته و عواملی مانند تغذیه ناسالم، چاقی، کم تحرکی و استرس، احتمال بروز آن را افزایش می دهد.

دیابت بارداری:

نوعی از دیابت است که در زمان بارداری به صورت افزایش قند خون خود را نشان می دهد. با شروع بارداری، بدن دچار تغییراتی می گرددو طبیعی است که روی قند خون هم موثر باشد. علت آن (افزایش مقاومت بدن نسبت به انسولین) هورمون های مترشحه از جفت است که اثرات ضد انسولینی دارد. و با ترشح انسولین توسط لوزالمعده مادر، اثر این هورمونها خنثی می شود.

به همین دلیل بهتر است قبل از اقدام به بارداری، یک چکاپ اولیه کامل صورت گیرد. آزمایشات روتین خون به خصوص قند خون، تیروئید و بررسی میانگین قند خون متصل به هموگلوبین (A1C) طی سه ماه گذشته که باید کمتر از 5/6 باشد. در نتیجه اگر قبل از بارداری تشخیص دیابت داده شود با تحت نظر بودن مادر توسط متخصص غدد و تغذیه و مصرف داروهای لازم، مادرمنعی جهت باردار شدن نخواهد داشت.

دیابت را بیماری خاموش نیز می نامند زیرا گاهی بدون علامت است. در ابتدای بارداری آزمایشات مختص بارداری و قند خون انجام شده و سپس طی هفته های 24 تا 28 بارداری، غربالگری دیابت باردا انجام میشود. اما گاهی بروز دیابت بارداری با علائمی همراه است:

تاری دید، خستگی، عفونت های مکرر ادراری و واژینال، افزایش تشنگی، افزایش ادرار، تهوع، کاهش وزن با وجود اشتهای خوب و ….

عوارض دیابت بارداری در مادر و جنین، هر دو اثر گذار است. در مادر به صورت بالا رفتن فشار خون، مسمومیت حاملگی، پارگی کیسه آب، زایمان زودرس، چاقی و احتمال دیابت نوع دوم در سالهای بعدی زندگی خود را نشان می دهد. در جنین این علائم به شکل وزن گیری زیاد جنین، افزایش حجم مایع آمنیوتیک، سندرم دیسترس جنینی، افت قند خون پس از تولدو…دیده می شود.

عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری چیست؟

سن بالای 35 سال، اضافه وزن قبل و حین بارداری، سابقه دیابت در حاملگی قبلی، تولد نوزاد با وزن بالای 4 کیلوگرم، سابقه تولد نوزاد مرده، سابقه سقط بی دلیل، سابقه دیابت خانوادگی

توصیه ها:

در زنانی که دیابت قبل از بارداری دارند، توصیه می شودکه یک روش پیشگیری مناسب و مطمئن انتخاب شود. تا از یک بارداری ناخواسته با عوارض متعدد در مادر و جنین پیشگیری شود.

در زمانی که دیابت بارداری تشخیص داده شدحتما مادر باید تحت نظر یک متخصص غدد و تغذیه قرارداده شود.

توصیه میشود که مواد غذایی زیر در برنامه غذایی گنجانده شود:

• میوه و سبزیجات، غلات کامل، لبنیات کم چرب و انواع پروتئین ها
• هم چنین مصرف مواد زیر کم شود: شیرینی جات (قند، شکر، خرما ،عسل) مواد نشاسته ای مثل برنج، ماکارونی، نان، سیب زمینی و …
• توصیه بعدی، انجام ورزش های مناسب دوران بارداری مانند حرکات کششی اصلاحی دوران بارداری (حکا)، پیاده روی، شنا و… تا متابولیسم بدن بهتر شده و تنظیم قند خون صورت گیرد.
• انجام تکنیک های تنفسی و آرامش ذهن و ریلکسیشن نیز به کاهش اضطراب و استرس و به دنبال آن اثر بخشی خوب در تنظیم قند خون موثر است.

دیابت چیست

مجله سلامت

پیج اینستاگرام سلامت مادران